Κυριακή 23 Ιουνίου 2019

ΤΟ ΓΑΛΟΝΙ (Κρητική διάλεκτος)

Πηγή: Ροζοναρίσματα
Μιλτιάδη Βαρδάκη - Μαδαρίτη
Εκδόσεις Αλήθεια
Χανιά, 1976
σελ. 159-160

ΤΟ ΓΑΛΟΝΙ

Απαντηχτήκαμεν οπροθές μ' ένα μερωντικό σύντεκνο, απού παδά απού τσι χαμηλάδες.
Ετσά στο κρασί και στην κουβέντα μας, μου λέει
-Μωρέ, να σου πω μιαν ιστορία, να τη γράψεις, μια που παρισταίνεις τον εφημεριδογράφο;
-Λε δε με γνοιάζει, του λέω.
-Έναν κοπέλλι απου τ'απανωμέργια ξεχειμωνιάζει όθεν τσοι γυαλούς, σιμά στο χωριό μας, τα ωζά-ν-του.
Πράμα ως καθώς φαίνεται:  είτονε ορχομένο στο μαγατζί να πουσουνίσει κι έκατσε στην αποσπερίδα.

Εκουβεδιάζαμε για τσι κακομοιριέ μας, την περίσταση, τα πολιτικά -είπαν και για τη δίκη τσ'Ασπίδας και τσ'άξωματικους απού δικάσα και θα των-ε ξυλώσουν τα γαλόνια. Λέει και το βοσκαρούδι: γροικάτε με και μένα ίντα λοής έχασα κι εγώ το γαλόνι μου: Οξ'απού πέρυσις είμουνε στρατιώτες στα Βουργαρικά σύνορα σ'ένα φυλάκιο. Μιας κοπανιάς, μιαν ταϋτερινή, έτσα κατά το μισό κολατσιδάκι, νάσου και φτάνει ένας στρατηγός κι ένας υπολοχαγός καβαλλάρηδες. Ο δεκανέα μας είτονε ποθές  παωμένος και δεν είταν κειά. Σέρνω κι εγώ μια φωνή: Λε στα όπλα! Εμονομερίσα κι οι γι αποδέλοιποι στρατιώτες και παρουσιάσαμε όπλα, κι ανάφερα κιόλας κατά που λέει ο κανονισμός του Στρατού.

Ρωτά ο στρατηγός: "δεν είναι εδώ κιαείς βαθμοφόρος;" "Είναι, στρατηγέ μου" -του λέω- "μόνο πάει προς νερούν-του". "Και γιατί ανάφερες εσύ;". "Γιατί έλλειψει λέει βαθμοφόρου ο γενναιότερος στρατιώτης γίνεται βαθμοφόρος" -το 'πα και  ξαργούτου για να μασκαρευτώ τσοι συναδέρφους μου. "Μπράβο, μου λέει, και γιατί η χλαίνη σου είναι παλιά;" "Λ'ευτή μου δωκεν η πατρίδα, ευτή φορώ". "Γράψε τονε για υποδεκανέα και να του δώκου ντελόγως καινούρια χλαίνη" -λέει του υπολοχαγού.

Μπαίνει και στο φυλάκιο, θωρεί τη ζουγραφιά του βασιλιά στον τοίχο. "Γνωρίζεις ποιος είναι αυτός;" "Ναισκες, του λέω, ο βασιλιάς". "Γνωρίζεις ότι ο πατήρ του απελευθέρωσε το άγιον αυτό χώμα που συ φυλάς; τη Μακεδονία μας;" "Εγώ κατέω στρατηγέ μου πως εφτά χωριανοί μου εσκοτωθήκανε επά στη Μακεδονία, και τσοι γράφουν και στο ηρώο του χωργιού μας, μα κι ο λάλος
μου είτονε Μακεδονομάχος. Με το αίμα-ν-τωνε απελευθερώθηκεν η Μακεδονία". "Ωστε έτσι;" -μου ξαναλέει μανιστικά και απός γαέρνε: την μούρην του όθεν τον υπολοχαγό. "Σβύσε τονε από υποδεκσνέα και καλή είναι η χλαίνη-ν-του"... Δεν κατέω αν έει σημασία η γι ιστορία του συντέκνου μου, μ'αν έει εσείς θα το κρίνετε.